Dit is een serie van negen blogs over ‘Het Empathisch Spectrum’. Deel 2
Waarom compliceert een mooie eigenschap als empathie soms je hele leven? Dat vroeg ik me jarenlang af. Als gevoelig en meelevend persoon raakte ik geregeld uitgeput. Pas toen ik ontdekte hoe ons persoonlijke energieveld werkt, vielen de puzzelstukjes op hun plek.
Veel hoogsensitieve personen (HSP) en empaten blijken niet alleen gevoelig voor zintuiglijke prikkels, maar ook – en vooral – voor de energie van anderen en nemen die soms (on)bewust over.
Allereerst geef ik de definitie van empathie. Dit is het vermogen om je te kunnen inleven in de gedachten- en belevingswereld van anderen. Voor de meeste mensen is dat helpend en verbindend. Maar voor hoogsensitieve personen – en zeker voor empaten – kan het leiden tot overbelasting. Niet alleen voel je mee, je absorbeert ook werkelijk de emoties, gedachten of zelfs fysieke signalen van anderen.
Dat gebeurt vaak onbewust. En wanneer je geen onderscheid (meer) kunt maken tussen wat van jou is en wat van een ander, raak je vervreemd van jezelf. Je gaat ‘buitenstebinnen’ leven, kruipt soms letterlijk (onbewust) in de huid van een ander. Die energetische verwarring put uit, maakt somber, en leidt niet zelden tot verkeerde diagnoses of begeleiding.
Het empathisch spectrum
Wanneer we empathie zien als een spectrum, bevindt de empaat zich aan het ene uiteinde (ca. 2% van de bevolking) en de narcist aan het andere. HSP (ongeveer 20%) staan dichtbij de empaten, maar zijn niet per definitie hetzelfde. Elke empaat is een hoogsensitief persoon, maar niet elke HSP is empaat.
Als empaat ervaar je emoties van anderen niet alleen inlevend, maar vaak lijfelijk. Wanneer dit onbewust gebeurt kan er na verloop van tijd zoveel emotionele, mentale en soms zelfs fysieke energie van anderen geabsorbeerd zijn, dat de empaat of zeer empathische HSP moeite heeft om vast te stellen waar zijn of haar eigen energieveld ‘eindigt’ en dat van andere mensen ‘begint’.
Daardoor kun je verstrikt raken in gevoelens die niet van jou zijn. Zonder dat je het weet, draag je onbewust het ongemak of verdriet van anderen mee.
Empaten hebben een soort ‘antennes’ die ook op onzichtbare signalen reageren. Spiegelneuronen versterken dat effect: je voelt wat de ander voelt, soms vóór de ander het zelf beseft. Je neemt het over, past je aan en probeert vaak ook nog te helpen. Zelfs als dit jouzelf schaadt.
Misschien herken je het wel: een plotselinge stemming die niet van jou lijkt, of een emotie die maar niet weggaat. Het kan zijn dat je die hebt opgepikt van iemand anders, zonder het te weten.
Het begin van helderheid
Het goede nieuws? Je kunt leren onderscheiden wat van jou is, en wat niet. Dat begint met bewustwording:
- Welke gevoelens zijn echt van jou?
- Wat komt uit je directe ervaring, en wat draag je misschien mee uit je verleden of zelfs vanuit je familiesysteem?
- En vooral: hoe leer je je eigen energieveld opnieuw bewonen?
Zodra je hier zicht op krijgt, kun je langzaam maar zeker de ‘onzichtbare medebewoners’ en ‘onaangekondigde gasten’ in jouw eigen energieveld traceren en ze buiten gaan houden. Hoe beter je jezelf en je eigen achtergrond leert kennen (je binnenwereld), hoe eerder je bij nieuwe energie herkent wat van jezelf, en wat van anderen is (je buitenwereld).
Dan verandert alles. Vermoeidheid vermindert. Verwarring verdwijnt. Je kunt je weer verbinden met jezelf en vandaaruit pas écht met de ander.
Terug naar je eigen zender
Als HSP of empaat zul je altijd gevoelig blijven. Maar dat hoeft geen last te zijn. Zie jezelf als een radio die leert afstemmen op jouw eigen unieke zender, op de juiste frequentie: die van jezelf. Geen ruis meer, geen storingen. Alleen jouw heldere signaal.
Wil je leren hoe je die afstemming oefent? In het volgende deel vertel ik je meer over het ‘spons- en kameleoneffect’ en hoe je weer uit de huid van een ander kunt kruipen.
Je gevoeligheid is geen zwakte. Het is je kracht als je weet hoe je ermee omgaat.
Lees ook de andere acht artikelen van deze blogserie op deze website. Bezoek de profielpagina van Dree Andrea als je vermoedt dat zij de coach is die jou het best kan begeleiden.
