Blog 9: Zit jij in fight, flight of freeze?

Geplaatst op: 31 mei 2025
Door: Dree Andrea

Dit is een serie van negen blogs over ‘Het Empathisch spectrum’. Deel 9

Angst is niet alleen een slechte raadgever, maar kan ook fysieke roofbouw op je lichaam plegen. Wanneer je hoogsensitief bent of een empaat, heb je vaak te maken met allerlei vormen van overprikkeling. Je bent je daar vast zelf al zeer van bewust, maar waar je misschien niet zo snel aan denkt is dat je je, onbewust, vaak continue ‘voorbereid’ op het feit dat je altijd weer door een ‘overdosis’ negatieve uitputtende energie overvallen kan worden. En als je dat eerder en al vaker als onprettig hebt ervaren, is er grote kans dat jouw fysieke lichaam altijd al een beetje in de vecht, vlucht of bevriezing staat – als voorzorgsmaatregel.

Met alle gevolgen van dien. Ik wil deze serie over het empathisch spectrum graag beëindigen met een aantal ‘eerste hulp-tips’ voor zowel je fysieke als energetische lichamen. Natuurlijk is het fijn en zinnig om met een coach te gaan werken, maar ik, zelf een juffertje ongeduld als het om positieve veranderingen gaat, vind het altijd fijn als ik ook meteen zelf aan de slag kan. Om zo weer meer inzicht, en dus een betere greep, te krijgen op wat ik in mijn leven nog als onprettig of problematisch ervaar.

Wat kun je zelf meteen aanpakken?
Door het lezen van de vorige blogs in de serie heb je hopelijk meer duidelijkheid over wat ‘het empathisch spectrum’ precies inhoudt gekregen. En waarschijnlijk heb je nu een idee of je, als er dan ‘gelabeld’ moet worden (niet mijn favoriet, maar wel handig om duidelijkheid over ons verschil in gevoelsbeleving te verkrijgen).

Spons of kameleon zijn en vervolgens verdwaald of verward raken in de energielichamen van anderen en/of de buitenwereld deel maken van je binnenwereld en je identiteit (tijdelijk) verliezen, het kan je allemaal gebeuren.
Je kunt leren je antenne weer goed af te stemmen en zo je eigen radiostation in het universum weer helder ontvangen, om je eigen identiteit (van je Soul-self) op aarde te manifesteren en een gezond en gebalanceerd leven te leiden. Natuurlijk zal de kosmos in de toekomst altijd nog wel wat onverwachte lessen voor je in petto hebben, maar met een stabiele energetische basis en een gezond lichaam kun je die uitdagingen prima aan.
Ontwarren, jezelf terugvinden, je grenzen bewaken, zelfvertrouwen opbouwen maar ook vooral weten wat je kwetsbare punten zijn – die mensen bij jou altijd zullen blijven aanraken, dat kan je een nieuwe, stevige fundering geven.

Uit eigen ervaring en die van mensen die ik heb mogen assisteren in hun ontdekkingsreis, durf ik te zeggen dat angst tot je beste vriend maken (je eigen angsten minstens net zo goed te leren kennen als jezelf) heel zinnig kan zijn. Als je je ‘unheimisch’ voelt, check dan altijd even:

Angst
Is dit mijn angst? Waar ben ik nu precies bang voor op dit moment? Of is dit misschien van iemand in mijn omgeving? Of van een (voor) ouder?
Welke persoon of situatie triggerde deze emotie, nu, op dit moment? Reageert de persoon die voor me staat misschien op zijn of haar eigen angst, die ik ’terugspiegel’ omdat ik die emotie van de ander zelf alweer vliegensvlug heb ‘gedownload’ en (weer) de spons of kameleon uithang? Zit ik zelf uit voorzorgsmaatregel, omdat ik iets ‘voel aankomen’, al in het energieveld van de ander?

Er zijn twee angsten die ik heel serieus neem. Veel mensen hebben, zelfs als ze diverse wijsheden uit vele culturen eren, toch nog een pittige angst voor de dood. Maar zijn we misschien niet banger voor de daaraan gerelateerde zaken zoals als geweld en ziekte die de dood tot gevolg kunnen hebben? En als alles energie is, is dood gaan dan niet ook een vorm van herboren worden?
En natuurlijk overkomen je, helaas, in het leven dingen waar angst een terechte en functionele emotie is. Ga in dat geval over tot de voor jou beste actie – vechten of vluchten. Maar voorkom bevriezen. Als je er na een heel vervelende situatie niet alleen uitkomt, merkt dat je depressief wordt of je gaat afzonderen van je omgeving, zoek dan meteen hulp.

Voor in je ‘energetische EHBO-koffer’:
Tot slot nu de beloofde tips. Waarbij ik nog wel even wil aantekenen: uiteraard zijn je Eigen-Wijsheid en je intuïtie je beste kameraden voor eerste hulp bij ongelukken!

1.Zelfreflectie
Is wat je dwars zit echt van jou zelf? Vraag je af waar je misschien patronen herhaalt uit jouw eigen verleden – of misschien wel iets doet wat eigenlijk een patroon van je (groot)vader of (groot)moeder is of was.
Weet je wie je bent en waar je voor staat, en kan en mag jij echt jezelf zijn in jouw omgeving?
Of herken je het gevoel dat je er alleen toe doet als je geeft en zorgt? Ben je vatbaar voor onterechte kritiek, een manipulatieve strategie die maakt dat je onzeker wordt, je totaal onnodig gaat verdedigen, of je gedraagt alsof je iets goed te maken hebt?

2. Creativieit
Als je je creatieve energie laat stromen, in wat voor vorm dan ook (of het nou koken, tekenen, met plantjes in de weer zijn of wat dan ook is), dan voedt je je oerbron, je levensenergie. Die kan door bepaalde situaties of mensen om je heen gestagneerd geraakt zijn. Als je bezig bent aan deze ontdekkingsreis, is de eerste vereiste dat die energie weer in beweging komt.

3. Vreugde
Misschien is het op dit moment moeilijk om vrolijkheid te voelen, maar alleen al terugdenken aan een vrolijk of humoristisch moment in je leven kan je helpen je frequentie omhoog te brengen. Wees je eigen beste vriend en trots genoeg op jezelf om altijd minstens net zo lief te zijn voor jezelf, als dat je dat bent voor anderen.

4. Vertrouwen op je intuïtie
Je voelt het vaak allang wanneer iets niet klopt. Geloof dat gevoel, ook als de ander het ontkent. Bij twijfel, even terug naar punten 1,2, en 3.

5. Grenzen oefenen
Nee zeggen is moeilijk voor empatische mensen omdat ze aanvoelen wat de ander het liefste van ze wil. Maar grenzen stellen is van cruciaal belang. Begin klein, en merk dat je er niet minder liefdevol door wordt – juist sterker. Wees erop voorbereid dat anderen dit gedrag niet van je gewend zijn en misschien (soms gewoon uit ongemak zonder kwade bedoelingen, onbewust) een ‘tegen offensief’ inzetten. Wees paraat op eventuele pittige vlagen tegenwind, ook van mensen waar je dat helemaal niet van zou verwachten.

6. Steun zoeken
Spreek met mensen die je vertrouwt en die je situatie (her)kennen. Een coach of therapeut die vertrouwd is met hoogsensitiviteit en trauma kan je ook helpen je eigen kracht terug te vinden.
De empaat is het liefste open, goudeerlijk en direct (zonder anderen te kwetsen). Maar wees voorzichtig om problemen met de personen die het betreft te bespreken – totdat je je daar echt sterk genoeg voor voelt. Want als je dat doet maak je jezelf immers extra kwetsbaar in een periode waar je nog aan je wederopbouw werkt.

Wat vertelt je lichaam je?
In deze serie blogs heb ik het ook een paar keer gehad over de fysieke gevolgen van het (onbewust) energetisch altijd ‘aan staan’. Zie het als constant (onzichtbaar, onbewust) schichtig om je heen kijken of er misschien gevaar dreigt.
Net zoals ik met kinderen (en volwassenen) vaak hun energiehuis teken en daarmee aan de slag ga, of met een droomdagboek werk, heb ik een ook creatieve manier gevonden om aandacht aan je lichaam te geven dat je vaak veel te vertellen heeft. Mijn volgende serie blogs zal hierover gaan. Ik licht vast een tipje van de sluier op, want alleen al door je gedachten daar eens over te laten gaan, activeer jij zelf ongetwijfeld (met behulp van die Eigen-Wijsheid en je intuitie) inzichten in je eventuele fysieke pijn en ongemakken.

Vechten, vluchten, bevriezen en de roofbouw op je fysieke lichaam
Vechten is symbolisch gezien misschien wel het beste wat je kunt doen als je ‘gevaar’ ‘ruikt’. Voor jezelf leren opkomen is een goeie manier om grenzen te stellen en ze durven te bewaken.

‘Vluchten’ kan ook een positieve kant hebben. Wanneer je weet dat bepaalde situaties of mensen niet goed voor je zijn, er niks (meer) van te leren valt, en dat je daar zonder verdere consequenties van weg kan blijven – ze in de toekomst uit de weg kunt gaan.

Bevriezen heeft mijns inziens niet echt een positieve kant. Als je denkt of voelt dat vechten noch vluchten een optie is en je dus eigenlijk tegen de muur staat maar toch verder moet, dan kan het zijn dat je – om de situatie te overleven – je de emoties die daar bij komen kijken ‘parkeert’. Vaak wordt er dan gesproken over dat je ‘in ontkenning’ zou zijn of gevoelens ‘onderdrukt’. Volgens mij is dat bij zeer empathische mensen net even anders. Je lichaam vangt de klap welwillend op en houdt zich stil. Pijnsignalen blijven uit, terwijl er binnenin je lijf van alles mis gaat in die parkeerstand. Pas als al het gevaar geweken is, laat het ‘bevroren lichaam’ (dat geen fysieke pijnsignalen meer geeft omdat het ‘weet’ dat de empathische persoon al volledig aan een emotionele en mentale taks zit) weer van zich horen. En dat kan pas zijn na jaren en jaren van ‘roofbouw’.

Vijf jaar geleden trok mijn lichaam aan de noodrem. Van de een op de andere dag kon ik niet meer op mijn benen staan of lopen zonder verschrikkelijke pijn. Na een lange zoektocht en uiteindelijk samenwerking met een briljante osteopaat en bekkenbodem fysiotherapeute kan ik nu, net terug, bijna pijnvrij, van en wandelreis naar de Amalfi Coast (met vijf uur durende dagelijkse tochten vol extreme stijgingen en dalingen), in dankbaarheid navertellen en delen wat ik van die jaren geleerd heb.

De taal van je lichaam
Mijn volgende serie blogs zal gaan over het, in mijn ogen, briljante communicatiesysteem tussen onze energetische lichamen en ons menselijk fysieke lijf, waarin elke molecuul zijn eigen unieke en bijzondere rol speelt.

Je pijnappelklier – je antenne om af te kunnen stemmen op je eigen unieke radiozender; je ‘Soul-self’ in het universum.

Je tanden en kiezen – de energie geleiders die de nervus vagus en meridianen informatie verschaffen.

Je meridianen – die letterlijk van top tot teen lopen; een reden om je voeten letterlijk ruimte in je schoenen en aandacht te geven.

Je nervus vagus en fascia; je communicatie highway die al deze informatie door je hele lichaam verspreidt.

Je psoas en bekkenbodem – ook wel respectievelijk de Spier en de Spiegel van je ziel (Soul-self) genoemd. Het team dat de klappen op probeert te vangen als je fight -flight- freeze systeem, zonder dat er echt gevaar dreigt, toch continue aanstaat. Wanneer dit team verzwakt, krijgen darmen en dus je hormoonstelsel het vaak zwaar te verduren.

Je piriformis – je super beschermer en waakhond…maar over dat alles dus binnenkort.

Wil je toch alvast verder in deze materie duiken? Lees dan het boek Traumasporen van Bessel van der Kolk. Het lichaam-geest werkboek van Debbie Shapiro is een soort encyclopedie. Je zoekt op waar je lichamelijk last van hebt, en zij beschrijft de (onbewuste) emoties die daar een oorzaak van zouden kunnen zijn. Als tanden konden kiezen van Michele Caffin is een uniek boekwerkje voor iedereen die zijn gebit prima verzorgt maar toch onverklaarbare lichamelijke problemen ervaart.

Lees ook de andere acht afleveringen van deze blogserie op deze website. Bezoek de profielpagina van Dree Andrea als je vermoedt dat zij de coach is die jou het best kan begeleiden.

Integraal

Empathisch

Onderbouwd