Honden zijn als spiegels zonder woorden. De afgelopen jaren heb ik met mijn therapiehonden talloze kinderen mogen begeleiden. Kinderen die weinig weerbaar zijn, ‘iets’ hebben – maar niet weten wat, angst hebben voor honden, kinderen die niet wíllen dan wel kúnnen praten, maar ook kinderen die juist zó veel voelen dat ze zichzelf kwijt zijn.
We zien het keer op keer. Bij mijn eigen praktijk “Quizpel kind en hond” en op de Mariaschool in Wierden, waar ik mijn therapiehond Ollie wekelijks in mag zetten: een hond raakt iets aan waar woorden niet altijd komen.
Honden helpen kinderen bij zichzelf te blijven
Kinderen die hoogsensitief zijn, raken vaak overprikkeld in de drukte van school, sociale verwachtingen of emoties van anderen. Ze voelen veel, maar weten soms niet wat van henzelf is.
Mijn therapiehonden reageren niet op wat een kind zegt, maar op wat het doet en uitstraalt. Ze spiegelen gedrag en energie, zonder oordeel. Dat is soms confronterend, maar meestal vooral liefdevol.
Kinderen leren hierdoor sneller dan in een ‘gewoon’ gesprek;
- dat ze goed zijn zoals ze zijn.
- hoe ze rust in zichzelf kunnen vinden.
- hoe ze met zachtheid grenzen kunnen stellen.
- hoe ze voelen wat zíj eigenlijk willen, in plaats van wat anderen verwachten.
Het is een bijzondere en ervaringsgerichte methode. Geen trucje maar oprecht contact. Geen magie maar eerlijk, duidelijk en puur. Kinderen voelen zich veilig omdat de hond hen niet beoordeelt.
Ze ontdekken via het contact met de hond hoe het is om echt gehoord te worden — ook als je niets zegt. En juist bij hoogsensitieve kinderen, die vaak veel voelen en weinig rust vinden, is dat goud waard.
Contact kan spannend zijn
Ze voelen feilloos aan wat een kind uitstraalt en reageren daarop met hun hele lijf. Een druk kind ziet b.v. hoe de hond wegloopt of zich afwendt. Een rustig, afgestemd kind voelt ineens een warme snuit tegen zijn hand. Zonder uitleg, zonder oordeel. Juist daardoor ontdekken kinderen op een zachte, natuurlijke manier wat hun gedrag betekent — en hoe het voelt om écht in contact te zijn, met de ander én met zichzelf.
Voor hoogsensitieve kinderen kan contact spannend zijn. Ze voelen veel, denken diep na en houden zich vaak liever op de achtergrond. Maar juist in het contact met een hond merken ze dat verstoppen of twijfelen niet werkt. Praat je te zacht, ben je niet duidelijk of durf je geen keuze te maken, dan begrijpt de hond je simpelweg niet en gaat hij zijn eigen gang of trekt zich terug. Dat lijkt confronterend, maar het is juist helpend.
Als het kind zich uitspreekt, rustig en duidelijk, komt de hond wél in beweging. Er ontstaat verbinding. Zo leren hoogsensitieve kinderen, stap voor stap, dat ze zichzelf mogen laten zien — op hun eigen manier, maar wel hoorbaar en voelbaar aanwezig. Honden brengen niet alleen rust, maar ook luchtigheid.
In een training bij mij wordt er geregeld gelachen, gegiecheld en soms flink gek gedaan. Ik merk dat dít soms precies is wat hoogsensitieve kinderen nodig hebben. Het plezier komt vanzelf als de hond iets onverwachts doet, een speeltje steelt of zich enthousiast op de grond rolt. Juist dat speelse moment haalt kinderen uit hun hoofd en terug in het hier en nu. Er mag gelachen worden, fouten maken is oké en plezier hebben is minstens zo belangrijk als leren.
Meer rust, meer moed, meer verbinding
Op de Mariaschool in Wierden mag ik wekelijks een van mijn honden inzetten. We werken met schoolhond Ollie vaak één-op-één of in kleine groepjes. Ollie is geen “hulphond” die kunstjes doet, maar een stabiele, lieve hond die kinderen helpt om spanning kwijt te raken, zelfvertrouwen op te bouwen en contact te maken — met zichzelf én met anderen.
Voor veel kinderen is Ollie een veilige haven in een drukke schooldag. Voor anderen een drempel naar ‘meer’. Meer rust, meer moed, meer verbinding. Uiteraard met een groot oog voor het welzijn van de hond maar daar denken de kinderen met liefde in mee. Ze willen niks liever dan dat de schoolhond het ook naar zijn zin heeft en ‘gewoon’ hond kan zijn.
Het welzijn van de hond staat bij mij altijd voorop tijdens de trainingen. Een hond is niet zomaar een hulpmiddel, maar een volwaardige co-coach met eigen behoeften, grenzen en gevoelens. Dat betekent dat hij bij mij nooit moet ‘moeten’, maar mag ‘meedoen’. Vanuit rust, veiligheid en vertrouwen. Alleen als de hond zich prettig voelt, ontstaat er echt contact en kunnen kinderen of cliënten profiteren van zijn aanwezigheid.
Voor kinderen is dat een belangrijk leermoment. Samen letten we b.v. op de signalen van de hond. Is hij ontspannen of wil hij even rust? Zo leert het kind niet alleen over communicatie en zelfregulatie, maar ook over empathie, respect en zorg voor een ander. Door sámen voor de hond te zorgen, groeit het kind vaak ook in het zorgen voor zichzelf.
Een meisje dat niet meer naar school kon
Een meisje van 10 — gevoelig, slim en volledig overweldigd door alles wat er op haar afkwam — zat al een tijdje thuis. School lukte niet meer. Praten over wat ze voelde was te moeilijk. Na verschillende therapieën kwam ze bij mij in de praktijk en daar zag ze een hond. Die keek haar gewoon aan. Die ging naast haar liggen als ze niets wilde zeggen. Die kwispelde als zij even lachte. Langzaam kwam er ruimte. Eerst voor haar eigen gevoel. Daarna voor woorden. Toen voor kleine opdrachten. En ineens: ook weer voor een lach.
Dankzij de honden kwam ze met plezier naar de trainingen. Niet omdat het moest, maar omdat het goed voelde. Omdat ze zichzelf mocht zijn — en weer even kon zijn.
Doordat ik veel ouders en kinderen voorzie van informatie over hoogsensitiviteit kwam dit gezin veel te weten over deze prachtige eigenschap. Ouders begrepen waar gedrag vandaan kwam en dit meisje ging begrijpen hoe het in haar hoofd werkte. Hierdoor ontstond rust en naarmate de tijd vorderde ook weer ruimte. Ruimte om een uurtje naar school te gaan. Geleidelijk werd het aantal uren opgebouwd tot ze weer volledig terugkeerde. En wat vond ze het bijzonder om helemaal zelf te ontdekken dat een van mijn honden ook hoogsensitief is.
Dit soort prachtige trajecten waar je onderdeel van uit mag maken maakt mijn werk elke dag weer een feestje! Mijn gegevens vind je op mijn persoonlijke profielpagina. Naast mijn werk binnen mijn eigen praktijk Quizpel kind en hond en mijn werk met Ollie op de Mariaschool ben ik tevens eigenaar van de Quizpel academie. Een opleidingsinstituut die ik samen met Erna Nijeboer van schoolhonden Pieter en Harry heb opgericht.
Een plek waar mensen van zowel binnen als buiten het onderwijs leren hoe je kunt samenwerken met je hond binnen school of hoe je bv je hond verantwoord kunt inzetten binnen weerbaarheidstrainingen. Een deel hiervan is gewijd aan hoogsensitiviteit. Het is heel mooi om ook op deze manier mijn steentje bij te dragen aan het overdragen van informatie rondom deze prachtige eigenschap.
