De kerncoach begrijpt en begeleidt hoogsensitiviteit
Hoogsensitiviteit
Je voelt je al een tijdje niet meer jezelf en vraagt je af of je hulp wilt om je weer lekkerder in je vel te voelen. Je hebt wel eens iets gehoord over hoogsensitiviteit – ook wel hooggevoeligheid – en twijfelt of dit invloed op je heeft. Daarom in het kort iets over deze eigenschap.
Hoogsensitiviteit is een eigenschap met [1] een sterk ontwikkelde gevoeligheid voor interne en externe stimuli (prikkels), deze vervolgens [2] diepgaand verwerken en hierdoor [3] een diepgaande impact ervaren. Je bent er mee geboren, het is erfelijk, en het is dus geen stoornis (geen diagnose). Uit wetenschappelijk onderzoek is bekend dat ongeveer 1 op de 5 mensen hoogsensitief is.
Diezelfde verhouding blijkt bij dieren. Honderden soorten zijn onderzocht – van herten, apen tot vissen en fruitvliegjes. Daaruit blijkt dat één vijfde van dezelfde soort hooggevoelig is. Max Wolf (2008) schreef er een overzichtsartikel over. Hij stelt dat het evolutionair essentieel is dat de eigenschap bij 20% van elke soort aanwezig is, voor overleving van de soort.
Lees meer wetenschappelijke feiten over hoogsensitiviteit.
Verwerking in het brein
Er bestaan heel veel misverstanden over hooggevoeligheid. In die zin is de naam misschien verwarrend. De kern van hoogsensitiviteit is namelijk die vergaande verwerking in het brein. Misschien was de naam ‘diepprocessiviteit’ passender geweest. De wetenschappelijke naam van hoogsensitiviteit is trouwens ‘Sensory Processing Sensitivity’. Meer misverstanden
Zeker, de sensorische (ook wel prikkel)gevoeligheid is ook belangrijk, net als de impact op gevoel, gedachten, gedrag en je stressniveau. Maar een hoge prikkelgevoeligheid hoort niet alleen bij hoogsensitieve personen (HSP).
Dat zie je ook bij mensen met autisme, een burn-out of een hersenschudding.
Hoogsensitieve brein
Als eerste in de wereld ontwikkelde sociaalwetenschappelijk onderzoeker drs. Esther Bergsma een model van het hoogsensitieve brein. Ze schreef er een boek en een blog over. Het belangrijkste om te weten is dat er al veel onderzoek is gedaan en dat hoogsensitiviteit een bewezen eigenschap is van mensen. Net als bruine ogen, lengte of linkshandigheid.
Diepgaande verwerking
Tijdens die verwerkingsfase gebeuren er eigenlijk vijf processen razendsnel tegelijk en door elkaar. Om het te begrijpen zetten we ze op een rijtje, omdat jij je er misschien in herkent.
Als die veelheid aan zintuigelijke prikkels binnenkomen, hebben HSP even de tijd nodig om er een passend plaatje van te maken. Hoe past dit stukje in de hele puzzel. Vervolgens verbinden ze dit nieuwe stukje informatie met wat ze voelen in hun lijf. Eigenlijk kun je zeggen dat ze even controleren wat de informatie voor hen betekent. Deze beide stappen horen bij wat dr. Elaine Aron, de Amerikaanse grondlegger van hoogsensitiviteit, het stop-en-checksysteem noemt.
Onder de zogenoemde optimale-optie-ambitie vallen drie processen. De eerste is het analyseren van risico’s en kansen. Het brein van HSP gaat in hoog tempo overwegen wat er mis kan gaan of welke mogelijkheden er allemaal met deze nieuwe informatie verbonden is. Dan volgt de ‘sociale check’. Hoogsensitieve mensen zijn meer dan niet-HSP gericht op de mensen in hun omgeving. Ze willen graag dat iedereen zich op zijn gemak voelt en ze zorgen dan ook dat de omstandigheden voor anderen zo goed mogelijk zijn. Het laatste proces is het bedenken van oplossingen: daarin zijn HSP creatiever.
HSP-kerntalenten
Dankzij het rijkelijk Opmerken en diepgaand Verwerken ervaren hoogsensitieve mensen een intense impact. Dat uit zich in gevoel, gedrag, gedachten en meer stress dan gemiddelde mensen. Dat komt omdat er zoveel in dat hoogsensitieve brein gebeurt.
Het voordeel van deze manier van informatie opmerken en overdenken is dat HSP in potentie specifieke talenten hebben. Soms moeten ze nog ontwikkeld worden. In de tabel staat hoe vaak hooggevoelige personen zich herkennen in de 12 HSP-talenten. Meer over de mooie kanten van hoogsensitiviteit in het boek “Gelukkig Hoogsensitief”.